به گزارش پایگاه خبری همزمان، جمعه سیاه واژه‌ای که نه تنها در سراسر جهان، بلکه در ایران نیز به Black Friday مشهور است که در حقیقت، آخرین جمعه ماه نوامبر است که این روز در کشور ما، مقارن با هفتمین روز از آذرماه است و در سال‌های اخیر هم به یُمن گسترش هرچه بیشتر فضای مجازی، رنگ بیشتری به خود گرفته است.
کافی است که عنوان جمعه سیاه یا Black Friday را در گوگل جستجو کنید تا با سایت‌های مختلفی روبرو شوید که به مناسبت این روز، اطلاعاتی را ارائه کرده و مطابق با جیب و سطح درآمدی مردم، تخفیف‌های متعددی در حیطه‌هایی، چون پوشاک، لوازم آرایشی، الکترونیکی و… ارائه کرده اند چرا که هر ساله افراد زیادی از سراسر جهان منتظر این روز هستند تا بتوانند از تسهیلات آن بهره‌مند شوند.
تاریخچه جمعه سیاه یا همان Black Friday نشان می‌دهد که جمعه سیاه، نام غیر رسمی جمعه بعد از روز شکرگزاری در آمریکا است که هر ساله در این کشور جشن گرفته می‌شد، امّا امسال با توجه به شیوع ویروس کرونا تغییراتی در این خصوص حاصل شده است که مردم آمریکا نمی‌توانند همانند هر ساله این روز را جشن بگیرند.
اصطلاح جمعه سیاه تا دهه‌های اخیر به صورت گسترده مورد استفاده قرار نمی‌گرفت تا اینکه خرده فروشان جهان، از این اصطلاح به منظور بازاریابی دوباره خود استفاده کردند و در حقیقت، جمعه سیاه نامی برای حراج‌های فصل‌های تعطیلاتی آن‌ها شد و پس از آن بود که آمریکایی‌ها از روز شکرگزاری به بعد خرید سال نوی خود را آغاز کردند و هر ساله، حجم خرید آن‌ها در این روز افزایش پیدا کرده است.
جمعه سیاه، فرصتی برای بازاریان در سراسر جهان
رفته رفته با شناخته‌تر شدن روز جمعه سیاه و حراج‌های آن، بسیاری از بازاریان در سراسر جهان از این فرصت استفاده کرده و تخفیف‌ها و حراج‌های خود را در سطح گسترده به مردم ارائه کردند و استقبال از این موضوع تا جایی بوده که ویدیو‌های منتشر شده در سال‌های گذشته نشان می‌داد که در گزارش‌های خبری، از آن به عنوان شلوغ‌ترین روز خرید در کشور آمریکا یاد می‌شد؛ به طوری که اغلب افراد از پاسی از شب تا صبح روز جمعه سیاه پشت درب‌های بسته فروشگاه‌ها منتظر می‌ماندند و به محض باز شدن درب‌ها، خیل عظیمی از آن‌ها به این مراکز هجوم می‌آوردند که پس از آن، اغلب فروشنده‌ها از بازخورد مثبت و روند رو به رشدی که در شرایط اقتصادی کشورشان حاکم شده بود، می‌گفتند که این نقطه عطفی به برای آن ها به شمار می آمد.
حالا چند سالی است که جمعه سیاه صرفا محدود به کشور‌های خارجی نمی‌شود و پای آن به کشور ما نیز باز شده است تا جایی که برخی از مردم از چند ماه مانده به آخرین جمعه نوامبر برای خرید و استفاده از تخفیف‌های این روز برنامه ریزی کرده‌اند.
کرونا بهانه‌ای مناسب برای سودجویی فرصت طلبان در جمعه سیاه
امسال با توجه به تغییر و تحولاتی که به دلیل شیوع ویروس کرونا رخ داده و جمعه سیاه هم از مناسبت‌های پر ازدحام محسوب می‌شود تمامی خرید و فروش‌های این روز به صورت آنلاین صورت می‌گیرد که همین موضوع بهانه‌ای برای سودجویی‌های فرصت طلبان همیشه در صحنه است. آن‌ها که از چند هفته مانده به جمعه سیاه، با راه اندازی چند صفحه اینستاگرامی یا سایت به تبلیغات گسترده می‌پردازند و از مشتریان در صف مانده مجازی اخاذی می‌کنند به طوری که چندی پیش بود که سرهنگ علی محمد رجبی رئیس مرکز تشخیص و پیشگیری از جرایم سایبری پلیس فتا ناجا با بیان اینکه امسال به تقلید از فروشگاه‌های غربی شاهد بلک فرایدی (Black Friday ) حراج جمعه سیاه در آخرین جمعه ماه نوامبر برابر با ۷ آذرماه هستیم، اظهار داشت: در ظاهر، فروشگاه‌های آنلاین شرکت کننده در این حراج بزرگ و استثنایی روی کالاهایشان تخفیفی سنگین ارائه می‌دهند تا توجه مشتریان را جلب کنند, امّا پشت تمام این تبلیغات گسترده تخفیف‌های ویژه و استثنایی آن‌ها تنها ترفندی نهفته است.
وی افزود: از این رو هر ساله بعد از جمعه سیاه شاهد شکایت قابل توجهی از مردم به خاطر کلاهبرداری‌های صورت گرفته در خرید‌های آنلاین این حراج‌های بی سابقه هستیم.
تفاوت کالای درخواستی با تحویل گرفته شده در حراج جمعه سیاه
رئیس مرکز تشخیص و پیشگیری از جرایم سایبری پلیس فتا ناجا ادامه داد: یکی از روش‌های کلاهبرداری در حراج جمعه سیاه به این صورت است که کالای تبلیغ شده با کالای تحویل شده به خریدار از نظر کیفیت و مشخصات و همچنین از نظر اصالت و جنس کالا متفاوت است.
این مقام انتظامی یادآور شد: بسیاری از کالا‌هایی که در این حراج از سوی فروشگاه‌های آنلاین با تخفیفات ویژه تبلیغ می‌شوند کالای تقلبی یا بنجل هستند و با استفاده از شیوه حراج بلک فرایدی برخی از فروشنده‌ها می‌توانند کالا‌های قدیمی خود را به راحتی بفروشند.
وی با تأکید بر این مطلب که کار پی‌جویی و پیگیری قضایی و حقوقی خرید‌های اینترنتی فرآیند بسیار سختی دارد، از شهروندان درخواست کرد که در حراج جمعه سیاه از شبکه‌های اجتماعی به صورت مستقیم خرید نکنند، چراکه تضمینی برای ارائه کالا با همان اصالت و کیفیت معرفی شده وجود ندارد.
سرهنگ رجبی با اشاره به تخفیفات دروغین در این ایام عنوان کرد: قیمت برخی کالا‌های حراج شده از قیمت واقعی آن‌ها در بازار بالاتر است، به عنوان مثال در حراج آنلاین جمعه سیاه کالایی تخفیف ۵۰ درصدی خورده، اما شاید ۱۰ درصد گران‌تر از قیمت بازار باشد.
این مقام مسئول به ارسال نشدن کالای خریداری شده در حراج از سوی فروشگاه‌های تقلبی اشاره کرد و گفت: برخی از فروشگاه‌هایی که در این حراج شرکت و در کانال‌ها و گروه‌های شبکه‌های اجتماعی تبلیغات فراوانی می‌کنند اصلا وجود خارجی ندارند و فروشگاه‌هایی هستند که از سوی مجرمان سایبری برای این روز خاص طراحی شده‌اند.
هدایت خریداران حراج جمعه سیاه به درگاه‌های بانکی فیشینگ
وی عنوان کرد: ثبت نام شهروندان برای حضور در حراج جمعه سیاه از سوی برخی فروشگاه‌های آنلاین با ادعای محدودیت کالا‌های تخفیف خورده با درصد بالا برای سرقت اطلاعات هویتی شهروندان است که در آینده از این اطلاعات سوءاستفاده می‌کنند.
رئیس مرکز تشخیص و پیشگیری از جرایم سایبری پلیس فتا ناجا همچنین به هدایت خریداران حراج بلک فرایدی به درگاه‌های بانکی فیشینگ اشاره کرد و گفت: در پی این امر شاهد سرقت اطلاعات بانکی شهروندان و خالی شدن حساب بانکی آن‌ها هستیم.
وی به علاقمندان خرید در حراج جمعه سیاه توصیه کرد که حتماً از فروشگاه‌های آنلاین دارای نماد، قدمت‌دار و خوشنام خرید کنند و در هنگام واریز وجه خرید دقت کنند درگاه اصلی خرید آن‌ها فیشینگ نباشد، درگاه‌های اصلی بانک حتما باید shaparak.ir داشته باشد.
دام مجرمان سایبری برای خریداران اینترنتی کالا در حراج جمعه سیاه
سرهنگ رجبی به خانواده‌ها هشدار داد: حتما نوجوانان را در خرید از حراج جمعه سیاه همراهی کنند تا نه تنها خرید‌های غیرضروری انجام ندهند، بلکه در دام مجرمان سایبری هم گرفتار نشوند.
رئیس مرکز تشخیص و پیشگیری از جرایم سایبری پلیس فتا ناجا از شهروندان درخواست کرد: توصیه‌های پلیس فتا را جدی بگیرید تا در معرض این‌گونه کلاهبرداری قرار نگیرید و در صورت مشاهده موارد مشکوک آن را از طریق سایت پلیس فتا به آدرس cyberpolice.ir لینک مرکز فوریت‌های سایبری با ما در میان بگذارند.
این در حالی است که سال گذشته نیز، سرهنگ علی محمد رجبی رئیس مرکز تشخیص و پیشگیری پلیس فتا ناجا درباره خرید اینترنتی کالا در روز جمعه سیاه به شهروندان هشدار داد و گفت: هموطنان در حراج‌های آنلاین روز جمعه سیاه حتما از سایت‌هایی خرید کنند که نماد اعتماد الکترونیکی دارند.
وی افزود: برخی از پیام‌ها و آگهی‌های منتشر شده در شبکه‌های اجتماعی درباره حراج آنلاین در جمعه سیاه خلاف واقع است و صرفا با هدف کلاهبرداری از شهروندان طراحی شده‌اند، لذا در چنین مواقعی خریداران کالا در حراج آنلاین با پرداخت بهای کالای مورد نظر یا به کالای خود نمی‌رسند و یا کالای تحویلی به آن‌ها تقلبی و متفاوت با کالای انتخابی‌شان است.
رجبی افزود: خریداران کالا از حراجی‌های آنلاین باید قبل از پرداخت وجه نسبت به صحت و سلامت اجناس خریداری شده خود اطمینان حاصل کنند.